Təhtəhhesab şəxslər

Təhtəlhesab şəxslər - müəssisənin hər-hansı "xırda" xərclərini ödəmək üçün kassadan pul alan müəssisənin işçləridir. Təhtəlhesab şəxslər müəssisədən pulu inzibati-təsərrüfat, əməliyyat, habelə ezamiyyə xərcləri üçün götürə bilərlər.

Təhtəlhesab şəxslərə pullar əsasən kassadan verilir. Müəssisənin işçilərinə təhtəlhesaba nağd pul vəsaitinin verilməsi qaydası kassa əməliyyatlarının aparılması qaydaları ilə nizamlanır.

Təhtəlhesaba nağd pul vəsaiti işçinin yazılı tələbnaməsi və onun üzərində müəssisə rəhbərinin imzası ilə verilir.

Hər bir işçi aldığı nəqd pul vəsaitinin хərclənməsi ilə əlaqədar оlaraq, еzamiyyətdən qayıtdıqdan sоnra üç gün müddətində mövcud оlan еzamiyyə sənədləri əsasında Avans hеsabatı tərtib еtməli və müəssisə mühasibatlığına təqdim еtməlidir. Mühasibatlıqda təqdim оlunmuş avans hеsabatı оna əlavə оlunan еzamiyyə vəsiqəsi və digər sənədlər əsasında (çеk, qaimə, qəbz, nəqliyyatla əlaqədar bilеtlər və s.) ətraflı yохlanılır və hеsabat müəssisə rəhbəri tərəfindən təsdiq еdilir.

Əgər təhtəlhesab şəxs aldığı pulu tam xərcləməyibsə, o artıq qalan pulu kassaya qaytarmalıdır. Əgər işçi artıq pul xərcləyibsə müəssisə onu kompensasiya edə bilər.

Əgər təhtəlhesab şəxs aldığı pulun Avans hesabatını müəyyən edilmiş vaxta qədər verməsə, bu məbləğ onun əmək haqqından tutula bilər.

Təhtəlhesaba verilmiş məbləğ 71 N-li "Təhtəlhesab şəxslərlə hesablaşmalar" hesabının debetinə, pul vəsaitlərini uçota alan hesabların (əsasən 50 N-li "Kassa" hesabının) kreditinə yazılır. Təhtəlhesab şəxslər tərəfindən xərclənmiş məbləğlər isə 71 N-li "Təhtəlhesab şəxslərlə hesablaşmalar" hesabının kreditinə, məsrəfləri və əldə olunmuş qiymətliləri uçota alan, habelə xərclərin xarakterindən asılı olaraq digər hesabların debetinə yazılır.

Təhtəlhesab şəxslər tərəfindən vaxtında qaytarılmayan təhtəlhesab məbləğlər 71 №-li "Təhtəlhesab şəxslərlə hesablaşmalar" hesabının kreditində və 84 N-li "Sərvətlərin əskikgəlməsi və xarabolmasından itkilər" hesabının debetində əks etdirilir. Sonra bu məbləğlər 84 №-li "Sərvətlərin əskikgəlməsi və xarabolmasından itkilər" hesabından, 70 N-li "Əməyin ödənişi üzrə işçi heyəti ilə hesablaşmalar" hesabının (əgər onlar işçinin əmək haqqından tutula bilərsə) və ya 73 N-li "Sair əməliyyatlar üzrə işçi heyəti ilə hesablaşmalar" hesabının (əgər bu məbləğlər işçinin əmək haqqından tutula bilməzsə) debetinə silinir.

71 N-li "Təhtəlhesab şəxslərlə hesablaşmalar" hesabı üzrə analitik uçot verilən hər bir avans üzrə aparılır.

Təhtəlhesab şəxslərlə hesablaşmaların müxabirləşmələri aşağıdakı cədvəldə verilib

Dt	Kt	Məbləğ	Əməliyyatın məzmunu
71	50	1 000	Təhtəlhesab şəxsə kassadan pulun verilməsi
10	71	800	Təhtəlhesab şəxs tərəfindən materialların alınması
20/26	71 50	100	Təhtəlhesab vəsaitlərdən ümumtəsərrufat xərcləri ödənilib.
50	71	100	Artıq qalmış məbləğin kassaya qaytarılması
71	50	100	Artıq xərclənmiş təhtəlhesab məbləğinin kompensasiyası
84	71	100	Vaxtında qaytarılmayan təhtəlhesab məbləğlərin silinməsi
70	84	100	Vaxtında qaytarılmayan təhtəlhesab məbləğlərin işçinin əmək haqqısından tutulması