Vergi Məcəlləsində müddətlərin müəyyən edilməsi

2019-07-02 | Vergilər | 3149

Vergi Məcəlləsinin 68-ci maddəsində müəyyən edilmiş hər hansı müddətin axımı onun hesablanmasını şərtləndirən hüquqi hərəkətin və ya faktiki hadisənin həyata keçirildiyi sonrakı gündən başlanır. Məcəllənin 68.2-ci maddəsində bildirilir ki, hər hansı müddət bu Məcəllədə göstərilən dövrün sonuncu gününün axırında bitir. Məcəllədə nəzərdə tutulmuş hər hansı müddət qeyri-iş gününə təsadüf edərsə, həmin müddət onun ardınca gələn ən yaxın növbəti iş gününə keçir. Mövzunu iqtisadçı ekspert Anar Bayramov şərh edir.

Vergi ödəyicisi bankda hesab açmaq üçün 20 aprel 2019-cu il tarixdə onlayn qaydada şəhadətnamə-duplikat əldə etmək üçün ərizə ilə müraciət edibsə, Vergi Məcəlləsinin 35.1-ci maddəsinə görə, vergi orqanı bu ərizə əsasında vergi ödəyicisinə 2 gündən gec olmayaraq şəhadətnamə-dublikat göndərir. Həm Mülki Məcəllənin 368-ci maddəsinə, həm də Vergi Məcəlləsinin 68.1-ci maddəsinə əsasən, müddətin axımı 21 apreldən hesablanır və ən geci 22 aprelədək vergi orqanı tələb olunan sənədi təqdim etməlidir.

Məsələn, tutaq ki, 12 fevral 2019-cu il tarixdə müəssisədə keçirilən operativ vergi nəzarəti zamanı vergi orqanının əməkdaşı vergi ödəyicisindən sənədləri tələb edir. Vergi Məcəlləsinin 42-ci maddəsinə görə, operativ vergi nəzarəti zamanı vergi ödəyicisi vergi orqanının tələbinə əsasən 1 (bir) gün müddətində sənədləri vergi orqanının əməkdaşına təqdim etməlidir. Belə olan təqdirdə, nəzərə alsaq ki, vergi orqanı tərəfindən tələbin edildiyi tarix – 12 fevral 2019-cu il tarixi nəzərə alınmır, o zaman vergi ödəyicisinin sənədləri 13 fevral tarixində vermək hüququ vardır.

Qanunvericilik müddətin axımının başlandığı vaxtı, tarixi müəyyən etdiyi kimi, müddətin axımının bitdiyi vaxtı, tarixi də müəyyən edir. Ümumiyyətlə, hər hansı müddət qanunvericilikdə göstərilən dövrün sonuncu gününün axırında bitir. Burada günün axırı dedikdə, Mülki Məcəllənin 371.1-ci maddəsinə əsasən, saat iyirmi dördədək olan vaxt nəzərdə tutulur. Əgər hərəkət müəyyən gündə yerinə yetirilməlidirsə və həmin gün qeyri-iş günüdürsə, növbəti iş günündə yerinə yetirilməlidir. Əgər müddətin sonuncu günü qeyri-iş gününə düşürsə, ondan sonrakı iş günü müddətin qurtardığı gün sayılır.<.b>

Məsələn, Vergi Məcəlləsinin 177.2-ci maddəsinə əsasən, hər ay üçün ƏDV bəyannaməsi sonrakı ayın 20-dən gec olmayaraq təqdim edilməlidir. 2019-cu il fevral ayı üçün ƏDV bəyannaməsinin təqdim edilməsinin sonuncu günü 2019-cu il mart ayının 20-sinə düşür. Lakin həmin gün Novruz bayramı ilə əlaqədar qeyri-iş günü olduğu üçün və Nazirlər Kabinetinin qərarına əsasən 2019-cu il mart ayının 27-si bayramdan sonra ilk iş gününə təsadüf etdiyindən, fevral ayının ƏDV bəyannaməsinin təqdim edilməsinin sonuncu günü mart ayının 27-si oldu.

İndi isə daha vacib və praktiki misala baxaq. Tutaq ki, ƏDV qeydiyyatında olan vergi ödəyicisi 25 dekabr 2018-ci il tarixdə elektron qaydada qaimə-fakturaya əsasən müştəriyə 11.800 manat məbləğində (o cümlədən 1.800 manat ƏDV) mal təqdim edib və 3 yanvar 2019-cu il tarixdə müştəriyə elektron vergi hesab-fakturası (EVHF) təqdim edib. Müştəri tərəfindən malların ödənişi 30 yanvar 2019-cu il tarixində ödənilib. Vergi Məcəlləsinin 166-cı maddəsinə əsasən, əgər ödəniş 30 gün müddətində edilməyibsə, o zaman vergi tutulan əməliyyatların vaxtı mallar təqdim edildikdən sonra 5 gün ərzində təqdim edilmiş EVHF-nin tarixidir. Əgər EVHF də mallar təqdim edildikdən sonra 5 gündən gec (məsələn, 15 yanvar tarixində) təqdim edilibsə, o zaman vergi tutulan əməliyyatların vaxtı qaimənin təqdim edildiyi vaxtdır. Bu misala diqqət etsək görərik ki, həm ödəniş 30 gündən gec aparılıb, həm də EVHF mallar təqdim edildikdən sonra 5 gündən gec göndərilib.

İlk baxışdan, vergi tutulan əməliyyatların vaxtı qaimənin tarixi, yəni 25 dekabr 2018-ci ildir və dövriyyə 2018-ci ilin dekabr ayı üçün ƏDV bəyannaməsində öz əksini tapmalıdır. Lakin Vergi Məcəlləsinin 68.2-ci maddəsinin tələblərini əsas götürsək, o zaman görünər ki, qaimə təqdim edildikdən sonra 5-ci gün 29 dekabr 2018-ci il tarixi qeyri-iş gününə - şənbə gününə təsadüf edir. 30 dekabr 2018-ci il tarixi həftənin bazar gününə, 31 dekabr, 1 və 2 yanvar qeyri-iş günlərinə təsadüf etdiyindən növbəti ilk iş günü 3 yanvar 2019-cu il tarixidir. Deməli, baxmayaraq ki, elektron qaimə təqdim edildikdən 9 təqvim günü sonra təqdim olunub, lakin EVHF qaimə təqdim edildikdən sonra 5-ci iş günündə verildiyi üçün vergi tutulan əməliyyatın vaxtı 3 yanvar 2019-cu il tarixidir və 10.000 manat məbləğində vergi tutulan dövriyyə 2019-cu ilin yanvar ayının ƏDV bəyannaməsində öz əksini tapmalıdır. Əgər vergi ödəyicisi qanunvericiliyin tələblərinə diqqət etmədən 10.000 manat dövriyyəni 2018-ci ilin dekabr ayının dövriyyəsinə daxil etsə və 2019-cu ilin yanvar dövriyyəsində qeyd etməsə, o zaman səyyar vergi yoxlaması zamanı 2019-cu ilin yanvar ayı üçün büdcəyə çatası məbləği az göstərdiyi üçün 50 faizi miqdarında, yəni 900 manat məbləğində maliyyə sanksiyası ilə üzləşə bilər.

Hazırladı:

Fəxriyyə İKRAMQIZI

Mənbə: https://vergiler.az/news/articles/2576.html

Vergi Məcəlləsində müddətlərin müəyyən edilməsi

2019-07-02 | Vergilər | 3149

Vergi Məcəlləsinin 68-ci maddəsində müəyyən edilmiş hər hansı müddətin axımı onun hesablanmasını şərtləndirən hüquqi hərəkətin və ya faktiki hadisənin həyata keçirildiyi sonrakı gündən başlanır. Məcəllənin 68.2-ci maddəsində bildirilir ki, hər hansı müddət bu Məcəllədə göstərilən dövrün sonuncu gününün axırında bitir. Məcəllədə nəzərdə tutulmuş hər hansı müddət qeyri-iş gününə təsadüf edərsə, həmin müddət onun ardınca gələn ən yaxın növbəti iş gününə keçir. Mövzunu iqtisadçı ekspert Anar Bayramov şərh edir.

Vergi ödəyicisi bankda hesab açmaq üçün 20 aprel 2019-cu il tarixdə onlayn qaydada şəhadətnamə-duplikat əldə etmək üçün ərizə ilə müraciət edibsə, Vergi Məcəlləsinin 35.1-ci maddəsinə görə, vergi orqanı bu ərizə əsasında vergi ödəyicisinə 2 gündən gec olmayaraq şəhadətnamə-dublikat göndərir. Həm Mülki Məcəllənin 368-ci maddəsinə, həm də Vergi Məcəlləsinin 68.1-ci maddəsinə əsasən, müddətin axımı 21 apreldən hesablanır və ən geci 22 aprelədək vergi orqanı tələb olunan sənədi təqdim etməlidir.

Məsələn, tutaq ki, 12 fevral 2019-cu il tarixdə müəssisədə keçirilən operativ vergi nəzarəti zamanı vergi orqanının əməkdaşı vergi ödəyicisindən sənədləri tələb edir. Vergi Məcəlləsinin 42-ci maddəsinə görə, operativ vergi nəzarəti zamanı vergi ödəyicisi vergi orqanının tələbinə əsasən 1 (bir) gün müddətində sənədləri vergi orqanının əməkdaşına təqdim etməlidir. Belə olan təqdirdə, nəzərə alsaq ki, vergi orqanı tərəfindən tələbin edildiyi tarix – 12 fevral 2019-cu il tarixi nəzərə alınmır, o zaman vergi ödəyicisinin sənədləri 13 fevral tarixində vermək hüququ vardır.

Qanunvericilik müddətin axımının başlandığı vaxtı, tarixi müəyyən etdiyi kimi, müddətin axımının bitdiyi vaxtı, tarixi də müəyyən edir. Ümumiyyətlə, hər hansı müddət qanunvericilikdə göstərilən dövrün sonuncu gününün axırında bitir. Burada günün axırı dedikdə, Mülki Məcəllənin 371.1-ci maddəsinə əsasən, saat iyirmi dördədək olan vaxt nəzərdə tutulur. Əgər hərəkət müəyyən gündə yerinə yetirilməlidirsə və həmin gün qeyri-iş günüdürsə, növbəti iş günündə yerinə yetirilməlidir. Əgər müddətin sonuncu günü qeyri-iş gününə düşürsə, ondan sonrakı iş günü müddətin qurtardığı gün sayılır.<.b>

Məsələn, Vergi Məcəlləsinin 177.2-ci maddəsinə əsasən, hər ay üçün ƏDV bəyannaməsi sonrakı ayın 20-dən gec olmayaraq təqdim edilməlidir. 2019-cu il fevral ayı üçün ƏDV bəyannaməsinin təqdim edilməsinin sonuncu günü 2019-cu il mart ayının 20-sinə düşür. Lakin həmin gün Novruz bayramı ilə əlaqədar qeyri-iş günü olduğu üçün və Nazirlər Kabinetinin qərarına əsasən 2019-cu il mart ayının 27-si bayramdan sonra ilk iş gününə təsadüf etdiyindən, fevral ayının ƏDV bəyannaməsinin təqdim edilməsinin sonuncu günü mart ayının 27-si oldu.

İndi isə daha vacib və praktiki misala baxaq. Tutaq ki, ƏDV qeydiyyatında olan vergi ödəyicisi 25 dekabr 2018-ci il tarixdə elektron qaydada qaimə-fakturaya əsasən müştəriyə 11.800 manat məbləğində (o cümlədən 1.800 manat ƏDV) mal təqdim edib və 3 yanvar 2019-cu il tarixdə müştəriyə elektron vergi hesab-fakturası (EVHF) təqdim edib. Müştəri tərəfindən malların ödənişi 30 yanvar 2019-cu il tarixində ödənilib. Vergi Məcəlləsinin 166-cı maddəsinə əsasən, əgər ödəniş 30 gün müddətində edilməyibsə, o zaman vergi tutulan əməliyyatların vaxtı mallar təqdim edildikdən sonra 5 gün ərzində təqdim edilmiş EVHF-nin tarixidir. Əgər EVHF də mallar təqdim edildikdən sonra 5 gündən gec (məsələn, 15 yanvar tarixində) təqdim edilibsə, o zaman vergi tutulan əməliyyatların vaxtı qaimənin təqdim edildiyi vaxtdır. Bu misala diqqət etsək görərik ki, həm ödəniş 30 gündən gec aparılıb, həm də EVHF mallar təqdim edildikdən sonra 5 gündən gec göndərilib.

İlk baxışdan, vergi tutulan əməliyyatların vaxtı qaimənin tarixi, yəni 25 dekabr 2018-ci ildir və dövriyyə 2018-ci ilin dekabr ayı üçün ƏDV bəyannaməsində öz əksini tapmalıdır. Lakin Vergi Məcəlləsinin 68.2-ci maddəsinin tələblərini əsas götürsək, o zaman görünər ki, qaimə təqdim edildikdən sonra 5-ci gün 29 dekabr 2018-ci il tarixi qeyri-iş gününə - şənbə gününə təsadüf edir. 30 dekabr 2018-ci il tarixi həftənin bazar gününə, 31 dekabr, 1 və 2 yanvar qeyri-iş günlərinə təsadüf etdiyindən növbəti ilk iş günü 3 yanvar 2019-cu il tarixidir. Deməli, baxmayaraq ki, elektron qaimə təqdim edildikdən 9 təqvim günü sonra təqdim olunub, lakin EVHF qaimə təqdim edildikdən sonra 5-ci iş günündə verildiyi üçün vergi tutulan əməliyyatın vaxtı 3 yanvar 2019-cu il tarixidir və 10.000 manat məbləğində vergi tutulan dövriyyə 2019-cu ilin yanvar ayının ƏDV bəyannaməsində öz əksini tapmalıdır. Əgər vergi ödəyicisi qanunvericiliyin tələblərinə diqqət etmədən 10.000 manat dövriyyəni 2018-ci ilin dekabr ayının dövriyyəsinə daxil etsə və 2019-cu ilin yanvar dövriyyəsində qeyd etməsə, o zaman səyyar vergi yoxlaması zamanı 2019-cu ilin yanvar ayı üçün büdcəyə çatası məbləği az göstərdiyi üçün 50 faizi miqdarında, yəni 900 manat məbləğində maliyyə sanksiyası ilə üzləşə bilər.

Hazırladı:

Fəxriyyə İKRAMQIZI

Mənbə: https://vergiler.az/news/articles/2576.html



Vergilər bölümünün son xəbərləri

2024-03-19 | Daxildə yükdaşıma fəaliyyəti göstərən vergi ödəyiciləri ilə bağlı dəyişikliklər
2024-01-25 | Torpaq vergisi bəyannaməsi ilə bağlı yenilik
2023-12-30 | Vergi Məcəlləsində edilən dəyişiklik - TƏSDİQLƏNDİ
2023-12-28 | Regionlardakı hotel və sanatoriyalar üçün vergi azaldılır
2023-12-28 | Dividendlər üzrə vergi dərəcəsi 5 faizə endirilib
2023-11-03 | ƏDV cash-back gəlir vergisindən azad ediləcək
2023-11-01 | Sahibkarların vergi yükü optimallaşdırılacaq
2023-05-23 | Kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı ilə məşğul olan fiziki və hüquqi şəxslərə tətbiq olunan vergi güzəştləri
2023-04-01 | Azərbaycanda media 3 il müddətinə - VERGİDƏN AZAD EDİLDİ – FƏRMAN
2022-12-19 | Nağdsız alınmış daşınmaz əmlaka görə ƏDV qaytarılması ilə bağlı DVX-nın saytında bölmə yaradılıb

LAYİHƏ HAQQINDA

MUHASIB.AZ saytının əsas məqsədi mühasibat uçotu və maliyyə sahələrində çalışan və gələcəkdə çalışmaq istəyən mütəxəssisləri lazımi məlumatlar ilə təmin etməkdir. Sayt həm tədris, həm də informativ-analitik formatda təşkil edilib.

Müəllif haqqında

MÜƏLLİFLƏRƏ:

Saytda istənilən şəxs mühasibat uçotu, IFRS, vergilər, maliyyə, audit və saytın əhatə etdiyi digər sahələr üzrə məqalələr yerləşdirə bilər. Bunun üçün məqaləni admin@muhasib.az ünvanına göndərmək kifayətdir. Ətraflı

ƏLAQƏ

Bakı, AZ 1004 Mikayıl Müşfiq küç. 2H.

(994)702011258

admin@muhasib.az

Məxfilik strateqiyası





www.muhasib.az. Bütün hüquqlar qorunur © 2010-2024.
Saytdakı materiallardan istifadə etdikdə www.muhasib.az saytına keçid qoymaq vacibdır!